نسل ِ من

۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «من» ثبت شده است

امروزه بیش از گذشته به این پدیده برخورد می کنیم که بخواهیم خودمان را معرفی کنیم، چرا که در دنیای وسیعی از ارتباطات با افراد زیادی برخورد می کنیم که هیچ شناختی از ما ندارند. لازمه ی عصر ارتباطات و دیجیتال داشتن حداقل یک بیوگرافی چند خطی مشخص است که جایگاه تقریبی ما را در ذهن مخاطبان دنیای واقعی و مجازی مشخص کند.

نمی خواهم در این بحث از برند شخصی صحبت کنم گرچند شاید ناخواسته به بحث ورود کنم چرا که در مورد این صحبت می کنم که ما چگونه شناخته می شویم.

در مراسم ها و اجتماعات مختلف یا در صفحات شبکه های اجتماعی وقتی برای اولین بار خودمان را معرفی می کنیم بعد از بیان نام و نام خانوادگی خود چه اطلاعاتی را به زبان می آوریم. شغل؟ تجارب شغلی؟ محل تولد یا سکونت؟ تحصیلات؟ سن؟ آنچه که هستیم یا آنچه که می خواهیم بشویم؟ عناوین نسبی؟ یک جمله که خط مشی و اصول حرفه ای ما را مشخص می کند؟ سوابق و افتخارات؟ یا حتی سوابق اشتباهات؟ بیان هریک از این ها و خیلی از اطلاعات دیگری که می تواند بعد از نام ما عنوان شوند، محتمل است.

ممکن است به گذشته اشاره کنیم، یا آینده و یا حال. یکی از نقاط عطفی که در زندگی باید به این سوال پاسخ دهیم که واقعا ما چه هستیم؟ یا شاید هم اصلا من هیچ یک از عناوین و نسبت هایی که بعدم از نامم ذکر می شود نباشم. برای شناختن یک انسان با تمام پیچیدگی و پویایی آن، نمی توان به دانستن شغل و تحصیلات و سوابق و محتویات رزومه آن اکتفا کرد. البته این مورد خیلی هم نسبی ست و هر نوع معرفی بسته به شرایط و بستر ارائه آن ممکن است متفاوت بوده و شناخت مدنظر آن زمان و مکان خاص را تامین کند.

گاهی هم ما نیاز داریم در محیطی خاص به شکلی مختص آن شناخته شویم و سبک معرفی ما وابسته به خواسته های درونی مان است.

به یک کاندیدا فکر می کنم که در پوستر تبلیغاتی اش زیر عنوان نام و نام خانوادگی اش چه می نویسد؟ یا یک دانشجو وقتی در اولین جلسه ی کلاس خودش را معرفی می کند. یا یک استاد و سخنران در ابتدای یک جلسه چه چیزی از خودش می گوید؟ گاهی سکوت کردن در مورد خودمان هم نوعی معرفی ست. ارائهندادن محتوا در جایی که لازم به ارائه ی محتوایی هست نیز به نظرم خود نوعی تولید محتوا ست. محتوای سکوت.

فردی که به تازگی شرایط سختی را پشت سر گذاشته خود را کاملا با شرایطی که از آن گذر کرده معرفی می کند، فردی که راهی در پیش رو دارد نیز ممکن است خودش را کاملا در مسیر پیش رویش معنا کند، همین طور فردی که سی سال یک شغل را به طور روتین انجام داده شاید نتواند تعریفی جز بازنشسته یا پیشکسوت فلان زمینه از خود ارائه دهد.

ما در ظرف گذشته، حال و آینده و همینطور در ظرف ذهنیت و باور خودمان و شرایط و بستر ارائه، تعریف می شویم.

گاهی اولین چیزی که بعد از نام مان در ذهن دیگران یا خودمان شکل می گیرد بخش اعظمی از وجدیت ماست و گاهی هم تنها یک عنوان گذراست که بزودی فراموش می شود. کمتر پیش می آید که افراد در ابتدای سخن با خصوصیات فردی شان معرفی شوند گرچند که بیان خصوصیتی که در فرد نهادینه شده تصویر بسیار دقیقی از اصلوب و چارچوب های رفتاری و زندگی او ارایه می دهد.

صداقت در بیان و اعتماد به آنچه که بیان می شود، نیز در این زمینه اهمیت زیادی دارد چرا فرد گاهی به راستی آنچه که پس از نامش ذکر می شود نیز اعتقاد ندارد.

عنوان هایی که قبل از اسم افراد ذکر می شوند و آنچه که بعد از نام فرد گفته می شود بیانگر تمام واقعیت های فرد نیست، گرچند ما در دنیای ظواهر گرفتاریم و عادت کرده ایم به  القاب و عناوین، اما انسان چیزی فراتر و پیچیده تر از واژگانی ست که در بیو، رزومه، کارت ویزیت، معرفی پیش از سخنرانی و ... ذکر می شوند.

  • محسن جمشیدی

انگار رسمِ عصرِ ما سطحی گرایی ست، به گونه ای که در پوسته ی هر چیزی می مانیم، تنها تا سطحی ترین لایه ی هر موضوعی را می کاویم و به ظاهر قانع یم.

این دردِ بی عمقی ژرفنای نگاه و دیدگاه را از ما گرفته و در هر رشته ای در سطح مانده ایم. کاش در رشته ای، مهارتی، تخصصی چیزی به بطن وجودش دست یافته بودم و چون نابغه ای در آن عنوان به نظر می رسیدم.

لذت غرق شدن در متنِ موضاعات مربوطه را می چشیدم و به دور از این همه ظواهر و اخبار زودگذر این روزها در بطنِ دغدغه ها و سوالات تخصص ام غوطه ور بودم.

درد بی تخصصی و درد چند محوری بودن شاید از تک بعدی بودن هم هلاک کننده تر باشد آنجا که سال ها گذرانده ای و می بینی در هیچ چیز پخته نیستی جز تغییر رشته.

  • محسن جمشیدی

از یک جایی به بعد انگار دیگر خودت نیستی،  نمی دانم این نقطه رو همه تجربه می کنند یا نه ولی مطمئنم همه ی کسانی که روشنفکری را تجربه می کنند راه شان ناگزیر به این معبر می افتد.

دارم از حسی حرف می زنم که دردِ فردی ات به درد اجتماعی بدل می شود. جایی که دیگر به دنبال یک تکاپوی فردی برای یه دستاورد موفقیت آمیز فردی نیستی و هدف و مقصدت یک دستاورد اجتماعی و یک رشد جمعی می شود.

شاید کمتر دفعاتی پیش آمده باشد که به فکر دیگرانِ این جامعه نیفتاده باشم، از رنج ها و دردهایشان درد کشیدم و شیرینی های خودم در کامم تلخ شده. من در این جایگاه این حرف ها را نه برای کسب یک مقام دولتی و نه برای کسب محبوبیت و آراء مردمی بلکه تنها برای درد دل مطرح می کنم.

هر گاه از لذت گرمای خانواده و خانه لذت برده ام، به یاد دیگران محرگم از این لذت افتاده ام. هر وقت از شیرینی سفره های دور همی مان و از حس خوشایند یک غذای مطبوع لذت برده ام به یاد دیگرانِ محروم از این لذات افتاده ام. هر گاه از سفر و تفریح و هر چیز دیگری حس و حال خوبی کسب کرده ام ذهنم ناخودآگاه به سمت دیگرانِ محروم معطوف شده است. 

حس می کنم این روزها دیگران اندیش شده ام و با پدیده ی درد اجتماعی دست و پنجه نرم می کنم. 

  • محسن جمشیدی
من هر روز و هر نفس گامی به سمت خروج از خودم بر می دارم.هر روزی که کار تازه ای باید بکنم و نمی کنم از خودم فاصله می گیرم.خودی که برای تحقق به آرمان هایش هر روز مصم تر از روی قبل قدم بردارم و بسازمش و برای ساختنش با هر مشکلی بجنگم.
راه من درست در درون خودم من است از من شروع می شود و در امتدادِ من به من می رسد. تا به خود معنا نبخشم نمی توانم به پیرامونم و به دنیای م معنا ببخشم و درست مشکل همین جاست که من در بیرونِ از خودم به جستجو می پردازم. چقدر نگاه آدمیان اطراف را جدی گرفته ام و انگار نه انگار که این منِ من است که موجود است نه آن منی که ایشان بدان می نگرند.
هی روزمرگی را پشت روزمرگی سر می کشم و هر دم از خودی که باید می بودم فاصله می گیرم. امروز که نگاهی به خودم انداختم دیدم چقدر دور شده ام از آن و چقدر غریبه ایم با هم. متاسفم،عمیقا متاسفم و البته این تاسف چیزی را عوض نمی کند.
هر چقدر که دلمان می خواهد به روزهای کودکی بازگردیم همان قدر از خودمان دور شده ایم! کودکی مان درست همان خودِ ماست، سرشار از رویا و جسارت. بی هیچ واهمه ای از آینده، گذشته، نگاهِ اطرافیان و خالی از هزار ترسِ خودخواسته و خودساخته ی بزرگسالی. ما هر چقدر بزرگتر شدیم بیشتر ترسیدیم و قدرت ریسک پذیری مان کمتر است، حس کنجکاوی و کشف در وجودمان خاموش و خاموش تر شد و کمتر به تحقق رویا هایمان فکر کردیم.
اغلب فکر می کنیم انسان بالغی شده ایم با نگرشی واقع گرایانه و کودکی مان را ایده آل گرا می دانیم اما از کجا معلوم که واقعیت همان دلدادگی بی چون و چرا و شیفتگی های بی پیرایه ی کودکی نباشد؟ چه چیز باعث شده اینقدر سخت و محکم بایستیم و کودکی را زیر سوال ببریم؟ اگر توفیقی هم بوده از ته مانده ی نهراسیدن های کودکی بوده، از جسارت های کودکی مان و ما این را نادیده گرفته ایم.
خلاصه که از خودم دور شده ام، از آن کودکِ کنجکاوِ ایده آل گرای دوست داشتنی. از آن شیطنت ها و کشف ها، از آن بی پروا کتاب دست گرفتن ها و در رویا گم شدن ها. این نه اینکه مرثیه خوانی برای رویاهای کودکی باشد بلکه شیون ی ست برای خودِ از دست رفته مان.برای حسرتی که بعد ها ممکن است بخوریم.
  • محسن جمشیدی

رابطه یعنی چه؟ روابط در واقع چه چیزی هستند و چه چیزی نیستند. شاید عنوان در هم تنیدگی انسانی برایش مناسب نباشد اما در واقعست شاید بهترین تعبیر برای آن است. انسان به عنوان موجودی فردی و یا به عنوان موجودی تنها شاید اصلن معنایی نداشته باشد. هر آدمی شاید یک رشته ای از شبکه ای در هم تنیده است که به تنهایی قابل تعریف نیست. هر "من" ی بخشی از یک جمع است که به آن معنای من بودن می بخشد و هر رشته ای در کلافِ در هم تنیده ی اجتماع انسانی معنا می یابد.

  • محسن جمشیدی

"من" زاده ی "دیدگاهِ من" است.

براستی من چیست؟ ما جر نگاه مان به دنیا چه چیز هستیم؟ من کی شکل می گیرد؟ آیا در فرد چیزی جر "من" وجود دارد؟ خود با من یکی ست؟ فرا من وجود دارد؟ اصلن نقطه ی تبدیل وجودِ من به عدم وجود کجاست؟ هستِ من از من است؟ نگاه دیگری در واقعیت و وجودیت من موثر است؟


براستی که عرصه ی اندیشه عرصه ی پرسش گری ست. تفکر آنجا شکل می گیرد که سوالی مطرح می شود و آنجا ادامه می یابد که تلاش برای رسیدن به پاسخ ادامه می یابد. سوال های فوق شاید سوال هایی به قدمت تاریخ بشری هستند. شاید نگاه و بیان سوال ها متفاوت بوده و یا فرق هایی در طول تاریخ بشر نموده باشد اما در کل شوالِ از من و وجودِ من سوالی ست که پا به پای تمدن با بشر رشد کرده و تا به اینجا رسیده است. مسلما با ورق زدن تاریخ تفکر بشری می توان پاسخ های متعددی برای این پرسش ها یافت. البته که شاید پاسخ های متعدد غیر مکتوبی هم وجود داشته که در سیر زمانی گم شده باشند. اما پاسخ درست یا درست تر کدام است؟

آری شاید اصلن پاسخ درست وجود نداشته باشد و با توجه به فیلوسوفی دیدگاه شما پاسخ ها متفاوت از هم باشند. اما به عقیقده ی بنده "من" ی وجود ندارد جز آن چه که زاده ی دیدگاهِ من است. یعنی تعریف من کاملن وابسته و در دل جهان بینی ست. بینش من را متجلی می کند و بدونِ آن من ی تعریف نمی شود. اینجاست که اندیشه به قدر وجود رشد کرده و وجود خودِ اندیشه می شود و در واقع جایی که اندیشه نباشد وجود بی معنی می شود. این تعبیر شاید بی نهایت آرمانگرایانه یا انتلکتوالیته باشد اما چیزی ست که من به عنوان تعریف و هستی من پذیرفته ام.

شاید درک آن خود نیاز به تعمیق بسیار باشد و شاید من نتوانسته باشم آنچه که در ذهن دارم را در قالب کلمه بیان کرده باشم و شاید بی شمار برداشت متفاوت از جانب شما پیرامون همین تعریف صورت گرفته باشد اما آن چه که من به عنوان پاسخ برای پرسش درباره "من" به آن رسیدم همین است که من زاده ی نگاه، اندیشه، دیدگاه، جهان بینی، بینش یا همان ایدئولوژیِ من است. یعنی من ی مستقل از اندیشه ی من موجود نیست.

  • محسن جمشیدی
روزهای زیادی ست که "داستان" را به همراه دارم شاید همه جا،حتی در جاهایی که خیلی تنها بودم تنها داستان بودِ که مرا از تنهایی درآورده.داستان برای من فقط یک مجله نیست.یک همراه همیشگی ست.شاید می شد که بخش هایی از آن را به جهت هماهنگ نبودن با سلیقه و میلم کنار می گذاشتم و نمی خواندمش اما بخش های مورد نظر را با لذت می خواندم و کشف می کردم.مثل مزه کردن غذاهایی نو و البته در برخی موارد طعم آشنا، از خواندنشان لذت می بردم.از احترام به مخاطبی که از جانب صاحبان اندیشه ای که این مجله را در می آوردند لذت می بردم.احترامی که نه با عزیزان و دوستان و غیره خطاب کردن که با انتخاب بهترین ها برای مجله برایمان قائل بودند.
با این همه زیادی کمی های خاص خودش را داشت که اصلا من یک مورد آن هم یادم نمی اید.شاید اصلا کاستی وجود نداشته!
من از تحریه مجله همشهری داستان نه وجه نقدی دریافت کرده ام نه قول دریافت امتیازی ویژه فقط به زیبایی نوع کاری که انجام می دهند ایمان دارم و ترجیح می دهم از آن برای دیگرانی که شاید رهگذری باشند که از کنار وب نوشته های من عبور می کنند بنویسم.بنویسم که ارزش خواندن را دارند و بهتر است در بین گزینه هایشان برای خرید، همشهری داستان را هم قرار دهند.
این یه تبلیغ مستقیم است.آدم برای چیزهایی که دوست دارد تبلیغ هم کند اشباه نیست این طور هی به جامعه همشهری داستان خوان ها اضافه می شود و هی احتمال استمرار حیات آن بالا می رود.
عمر مجله سه چهار سالی ست و من از روز اول پا به پای آن بوده ام و قد کشیدنش را دیدم،شیطنت هایش،خنده و  گریه هایش و رفتن و آمدن دوستان و اعضایش را.به حق که عمر پرباری داشته و کوله بارش برای مخاطب کم سنگین نیست.آنقدر که من و شمای خواننده را راضی کند هست.
پ ن:این مطلب را به جهت تشکر از تلاشی که سردبیر پیشین این مجله برای آن کشیده نوشتم و امیدوارم مجله بعد از مرشدزاده هم به خوبی به کارش ادامه دهد.
  • محسن جمشیدی